Toghcháin do Pharlaimint na hEorpa
Bíonn toghcháin do Pharlaimint na hEorpa ar siúl in Éirinn gach cúig bliana. Bhí na toghcháin Eorpacha is deireanaí ar siúl in Éirinn Dé hAoine, 7 Meitheamh 2024.
Sna toghcháin sin, roghnóidh saoránaigh an Aontais Eorpaigh a bhfuil cónaí orthu in Éirinn Feisirí de Pharlaimint na hEorpa a dhéanfaidh ionadaíocht ar a leasanna i bParlaimint na hEorpa.
I dteannta na n-ionadaithe rialtais ó 27 Ballstát an Aontais Eorpaigh (AE), múnlaíonn agus cinneann na Feisirí dlíthe nua a théann i bhfeidhm ar dhaoine ar fud an Aontais.
Toghtar Feisirí de Pharlaimint na hEorpa de réir na gcóras toghcháin náisiúnta. In Éirinn, úsáidimid ionadaíocht chionmhar le haonvóta inaistrithe, PR-STV (nasc chuig an leathanach Ár gcóras vótála). Toghfaidh lucht vótála na hÉireann 14 Fheisire de Pharlaimint na hEorpa in 2024, duine breise le hais thoghcháin 2019. Toghfar 720 Feisire san iomlán i mí an Mheithimh 2024.
Rinne an Coimisiún Toghcháin athbhreithniú ar na toghlaigh le haghaidh thoghcháin Pharlaimint na hEorpa i mí na Samhna 2023. Mar thoradh air sin, sannadh Feisire amháin breise do Thoghlach athbhreithnithe an Láir Tíre – an Iarthuaiscirt.
Roinntear Éire ina trí thoghlach le haghaidh thoghcháin na hEorpa:
- Baile Átha Cliath – toghtar ceathrar (4) Feisirí
- An Deisceart – toghtar cúigear (5) Feisirí
- An Lár Tíre – an tIarthuaisceart – toghtar cúigear (5) Feisirí
Tugtar Ceann Comhairimh ar an té a bhíonn freagrach as an toghchán a stiúradh ar lá na vótála i ngach toghlach.
Reáchtálfar na chéad toghcháin Eorpacha eile in 2029.
Ullmhú chun vóta a chaitheamh i dtoghchán Eorpach
Féadfaidh saoránaigh Éireannacha a chónaíonn i mBallstát AE eile vóta a chaitheamh sa tír sin.
Féadfaidh tú vóta a chaitheamh sa toghchán Eorpach in Éirinn. Chun é sin a dhéanamh, ní mór do d’ainm a bheith ar chlár na dtoghthóirí. Más saoránach an AE thú, ach níl tú cláraithe chun vóta a chaitheamh ag toghchán na hEorpa roimhe seo in Éirinn, ní mór duit iarratas a chur isteach ar chlárú agus foirm dhearbhúcháin reachtúil, EP1 (ar fáil ó d’údarás áitiúil) a chur i gcrích.
Sna toghcháin Eorpacha, ní fhéadfaidh tú vóta a chaitheamh i níos mó ná toghlach ná tír amháin.
- Tá an spriocdháta le clárú agus le do chuid sonraí a uasdátú le vótáil i bpearsan sna toghcháin ar an 7 Meitheamh thart anois (20 Bealtaine).
- Tá an spriocdháta i gcomhair socruithe vótaí poist agus speisialta do na toghcháin ar an 7 Meitheamh thart anois (11 Bealtaine).
Léigh tuilleadh faoi na critéir incháilitheachta le haghaidh postvótála agus vótáil speisialta.
Vóta a chaitheamh sna toghcháin Eorpacha
Nuair a shroichfidh tú do stáisiún vótála, iarrfar d’ainm agus do sheoladh ort. D’fhéadfaí foirm bhailí de chruthúnas aitheantais a iarraidh ort freisin.
Beidh liosta ainmneacha, in ord aibítre, ar an bpáipéar ballóide, chomh maith le suaitheantas na bpáirtithe agus íomhá de gach iarrthóir. Beidh bosca in aice le hainm gach iarrthóra, ar thaobh na láimhe deise. Marcálfaidh tú do rogha vóta do gach iarrthóir sa bhosca sin.
Scríobhfaidh tú ‘1’ sa bhosca in aice le hainm an chéad iarrthóra is rogha leat, agus, más maith leat, ‘2’ sa bhosca in aice le do dhara rogha, ‘3’ sa bhosca in aice le do tríú rogha, agus mar sin de.
- Nuair a scríobhann tú ‘1’ in aice le hiarrthóir, is ionann sin agus a rá ‘Is mian liom vóta a chaitheamh don iarrthóir seo.’
- Nuair a scríobhann tú ‘2’ in aice le hiarrthóir, is ionann sin agus a rá ‘Mura dteastaíonn mo vóta ón gcéad iarrthóir is rogha liom mar gur toghadh iad nó go ndearnadh iad a eisiamh ón gcomhaireamh, is mian liom mo vóta a thabhairt don dara hiarrthóir seo.’
- Nuair a scríobhann tú ‘3’ in aice le hiarrthóir, is ionann sin agus a rá ‘Mura dteastaíonn mo vóta ón gcéad iarrthóir ná ón dara hiarrthóir is rogha liom, is mian liom mo vóta a thabhairt don tríú hiarrthóir seo.’
Tugann an córas vótála seo raon leathan roghanna duit. Féadfaidh tú go leor iarrthóirí difriúla a roghnú, agus iad a mharcáil in ord tosaíochta. Féadfaidh tú do rogha a léiriú le haghaidh a mhéad nó a laghad iarrthóirí agus is mian leat. Is fútsa atá sé.
Ar gach páipéar ballóide, bí cinnte go dtosaíonn tú le ‘1’, ansin ‘2’, ansin ‘3’ agus mar sin de. Chun a chinntiú go gcomhairtear do vóta, bí cinnte do roghanna a mharcáil chomh soiléir agus is féidir. Mura dteastaíonn uait uimhir a chur le gach iarrthóir ar an bpáipéar ballóide, caithfear an bosca in aice le hainm na n-iarrthóirí nach bhfuil tú ag caitheamh vóta ar a son a fhágáil folamh. Ná cuir aon mharc eile ar an bpáipéar ballóide. Má chuireann, d’fhéadfaí a mheas go bhfuil do vóta neamhbhailí/millte agus nach gcomhairfí é. Tá tuilleadh eolais faoi vótaí neamhbhailí agus na cúiseanna a bhféadfaí vóta/páipéar ballóide a chaitheamh amach ar ár leathanach faoi Vótaí Neamhbhailí.
Má tá lagú radhairc ort, beidh Teimpléad Páipéir Ballóide ar fáil i ngach stáisiún vótála agus is féidir leat é sin a úsáid chun do vóta a chaitheamh.
Má tá lagú radhairc ort, beidh Teimpléad Páipéir Ballóide ar fáil i ngach stáisiún vótála agus is féidir leat é sin a úsáid chun do vóta a chaitheamh.
Eolas ilteangach faoi vótáil
Féach ar eolas ilteangach faoi vóta a chaitheamh i dtoghcháin in Éirinn.
Páipéir Bhallóide Shamplacha do na Toghcháin Eorpacha
Gheobhaidh na vótálaithe páipéar ballóide amháin le haghaidh Pharlaimint na hEorpa. Braithfidh an páipéar a gheobhaidh tú ar an toghlach ina bhfuil cónaí ort.
Is iad na trí thoghlach:
- An Lár Tíre – an tIarthuaisceart
- An Deisceart, agus
- Baile Átha Cliath
Tá cúig shuíochán i dtoghlach an Láir Tíre – an Iarthuaiscirt; toghtar cúigear Feisirí de Pharlaimint do hEorpa a dhéanann ionadaíocht ar chontaetha an Chabháin, Chill Dara, Dhún na nGall, na Gaillimhe, na hIarmhí, Laoise, Liatroma, an Longfoirt, Lú, Mhaigh Eo, na Mí, Mhuineacháin, Ros Comáin, Shligigh agus Uíbh Fhailí. Má tá tú incháilithe agus ar Chlár na dToghthóirí, gheobhaidh tú páipéar ballóide le haghaidh thoghlach an Láir Tíre – an Iarthuaiscirt le haghaidh thoghcháin Pharlaimint na hEorpa, chomh maith le páipéar ballóide chun vóta a chaitheamh sna toghcháin áitiúla.
Tá cúig shuíochán i dtoghlach an Deiscirt; toghtar cúigear Feisirí de Pharlaimint do hEorpa a dhéanann ionadaíocht ar contaetha Cheatharlach, Chiarraí, Chill Chainnigh, Chill Mhantáin, an Chláir, Chorcaí, Loch Garman, Luimnigh, Phort Láirge agus Thiobraid Árann. Dá bhrí sin, má tá tú incháilithe chun vóta a chaitheamh agus ar Chlár na dToghthóirí, gheobhaidh tú páipéar ballóide le haghaidh thoghlach an Deiscirt le haghaidh thoghcháin Pharlaimint na hEorpa, chomh maith le páipéar ballóide le haghaidh do toghlimistéir áitiúil chun vóta a chaitheamh sna toghcháin áitiúla. Má vótálann tú i Luimneach, gheobhaidh tú an tríú páipéar ballóide le haghaidh méara dírthofa.
Tá ceithre shuíochán i dtoghlach Bhaile Átha Cliath; toghfar ceathrar iarrthóirí chun ionadaíocht a dhéanamh ar an toghlach seo. Má tá tú incháilithe agus ar Chlár na dToghthóirí i mBaile Átha Cliath, gheobhaidh tú páipéar ballóide le haghaidh thoghlach Bhaile Átha Cliath le haghaidh thoghcháin Pharlaimint na hEorpa, chomh maith le páipéar ballóide chun vóta a chaitheamh sna toghcháin áitiúla.
Tá eolas faoin gcaoi le do pháipéar ballóide a líonadh isteach i gceart ar ár leathanach ‘Cén chaoi a gcaitear vóta?’.
Tá tuilleadh eolais faoi theorainneacha Pharlaimint na hEorpa ar ár leathanach faoi Athbhreithnithe ar Thoghcheantair agus Teorainneacha Toghcháin.
View an accessible format of the Dublin constituency sample ballot paper.
View an accessible format of the Midlands-North-West constituency sample ballot paper.
View an accessible format of the South constituency sample ballot paper.